Gdzie na świecie najłatwiej o lekarza? Ranking zagęszczenia medyków

• Najwięcej lekarzy: Kuba (94,3 na 10 000 mieszkańców), Monako (88,9), Szwecja (71,5).
• W Polsce na 10 000 mieszkańców przypada 33,9 lekarzy, mniej niż w Niemczech (45,2) czy Czechach (42,5).
• Najgorsza sytuacja jest w Afryce, gdzie w jedenastu krajach przypada mniej niż jeden lekarz na 10 000 osób.

Gdzie na świecie przypada najwięcej lekarzy?

Na czele rankingu zagęszczenia lekarzy znalazła się Kuba z imponującą liczbą 94,3 lekarzy na 10 000 mieszkańców. Ten wynik jest efektem wieloletniej polityki edukacyjnej i medycznej, która sprawiła, że kraj ten stał się jednym z największych eksporterów lekarzy na świecie. Kuba, znana ze swojego silnego systemu opieki zdrowotnej, inwestuje znaczne środki w edukację medyczną i rozmieszczenie lekarzy, nawet w odległych regionach.

Najwyższe zagęszczenie lekarzy na świecie; Opracowanie ciekawestatystyki.pl na podstawie danych WHO

Drugie miejsce zajmuje Monako (88,9), co jest wynikiem wysokiego poziomu życia i dużych nakładów na opiekę zdrowotną. Monako, małe księstwo, korzysta z bogactwa i wysokiej jakości usług medycznych. Szwecja (71,5) również może pochwalić się doskonałą dostępnością lekarzy, co idzie w parze z dobrze zorganizowanym systemem ochrony zdrowia.

Wysokie miejsca zajmują też kraje Europy Zachodniej, takie jak Belgia (63,9), Grecja (63,7), Portugalia (57,7) czy Austria (55,1). Wyróżnia się także Gruzja (56,1), co może zaskakiwać, biorąc pod uwagę jej poziom rozwoju gospodarczego.

Polska na tle Europy

Polska, z wynikiem 33,9 lekarzy na 10 000 mieszkańców, wypada słabo na tle wielu krajów europejskich. Znajdujemy się poniżej średniej Unii Europejskiej i wyraźnie odstajemy od liderów.

Co ciekawe, nawet kraje o mniejszej liczbie ludności, jak Litwa (51,3) czy Bułgaria (49), mogą pochwalić się lepszą dostępnością lekarzy. W Europie Zachodniej gorsze od Polski wskaźniki zagęszczenia lekarzy mają tylko Francja (33,4) i Wielka Brytania (31,7).

Przyczyną tej sytuacji jest m.in. emigracja polskich lekarzy do lepiej płatnych systemów ochrony zdrowia, niedobory kadrowe i niedostateczna liczba absolwentów kierunków medycznych. Problemem jest także nierównomierny rozkład lekarzy – w dużych miastach dostęp do specjalistów jest znacznie lepszy niż na prowincji.

Liczba lekarzy przypadająca na 10 000 mieszkańców w krajach Europy:

1. Monako – 88,9
2. Szwecja – 71,5
3. Belgia – 63,9
4. Grecja – 63,7
5. Portugalia – 57,7
6. Gruzja – 56,1
7. Austria – 55,1
8. Norwegia – 51,7
9. Litwa – 51,3
10. Bułgaria – 49
11. Islandia – 45,2
12. Niemcy – 45,2
13. Hiszpania – 44,8
14. Białoruś – 44,7
15. Szwajcaria – 44,4
16. Dania – 43,8
17. Finlandia – 43,8
18. Malta – 42,8
19. Czechy – 42,5
20. Włochy – 42,5
21. Irlandia – 40,6
22. Holandia – 39,1
23. Rosja – 38,3
24. Słowacja – 36,8
25. Andora – 36,3
26. Chorwacja – 36,1
27. Cypr – 35,5
28. Rumunia – 34,7
29. Estonia – 34,4
30. Polska – 33,9
31. Łotwa – 33,8
32. Francja – 33,4
33. Słowenia – 33,3
34. Węgry – 33
35. Mołdawia – 32,5
36. Wielka Brytania – 31,7
37. Ukraina – 29,9
38. Luksemburg – 29,9
39. Macedonia Północna – 29,6
40. Serbia – 28,4
41. Czarnogóra – 27,5
42. Bośnia i Hercegowina – 23,2
43. Turcja – 21,7
44. Albania – 18,8

Polska i kraje o umiarkowanym dostępie do lekarzy

W Europie obserwujemy dużą różnorodność w dostępie do lekarzy. Polska z wynikiem 33,9 lekarzy na 10 000 mieszkańców plasuje się w dolnej części europejskiego rankingu. Dla porównania, Niemcy mają 45,2 lekarzy w przeliczeniu na 10 tys. mieszkańców, Czechy 42,5, a Słowacja 36,8. Niższe wskaźniki od Polski mają między innymi Francja (33,4), Słowenia (33,3) i Węgry (33).

W krajach takich jak USA (36,1), Kanada (25) czy Japonia (26,1), liczba lekarzy na mieszkańca jest stosunkowo niska, ale często rekompensuje to wysoko rozwinięta technologia medyczna i organizacja systemu ochrony zdrowia.

Kryzys w dostępie do lekarzy: Afryka i Azja na końcu listy

Afryka jest kontynentem, który najbardziej cierpi na niedobór lekarzy. W wielu częściach Afryki sytuacja jest dramatyczna. W niektórych krajach dostęp do lekarza jest dramatycznie niski. Aż osiem krajów ma mniej niż jednego lekarza na 10 000 mieszkańców. Według Africa Report wielu studentów medycyny wyjeżdża za granicę na studia, ale po ukończeniu edukacji rzadko wracają.

Na samym końcu zestawienia dostępności lekarzy na świecie znalazła się Republika Środkowoafrykańska, gdzie przypada zaledwie 0,2 lekarza na 10 000 mieszkańców. Podobnie fatalna sytuacja panuje w Nigrze (0,2), Gwinei (0,2), Sierra Leone (0,4) czy Sudanie Południowym (0,4).

Kraje z najniższą dostępnością lekarzy; Opracowanie ciekawestatystyki.pl na podstawie danych WHO

Równie trudna sytuacja występuje w wielu innych krajach afrykańskich, takich jak Burundi (0,6), Malawi (0,5), Mozambik (0,8) czy Tanzania (1,3). W Azji sytuacja nieco się poprawia, ale nadal są państwa z bardzo niską liczbą lekarzy w stosunku do ludności, jak Afganistan (2,5), Jemen (2,9) czy Laos (3,3).

Na tym tle wyróżniają się Wyspy Zielonego Przylądka – mały archipelag u wybrzeży Afryki. Ten kraj, mający 44,6 lekarzy na 10 000 mieszkańców, stał się regionalnym wyjątkiem. Od uzyskania niepodległości w 1975 roku znacznie poprawił opiekę zdrowotną. W tym czasie średnia długość życia wzrosła z 56 do 75 lat, a wskaźnik śmiertelności niemowląt spadł ze 108 do 15 zgonów na tysiąc urodzeń.

Ranking krajów o największej i najmniejszej gęstości lekarzy (liczonej na 10 000 mieszkańców) według szacunków Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) z 2022 roku

Lekarze na 10 000 mieszkańców; Opracowanie ciekawestatystyki.pl na podstawie danych WHO

Kraj	Lekarze na 10 000 osób
Kuba	94,3
Monako	88,9
Szwecja	71,5
Belgia	63,9
Grecja	63,7
Portugalia	57,7
Gruzja	56,1
Austria	55,1
Norwegia	51,7
Litwa	51,3
Bułgaria	49,0
Urugwaj	46,3
Islandia	45,2
Niemcy	45,2
Hiszpania	44,8
Białoruś	44,7
Republika Zielonego Przylądka	44,6
Szwajcaria	44,4
Dania	43,8
Finlandia	43,8
Malta	42,8
Czechy	42,5
Włochy	42,5
Trynidad i Tobago	41,9
Argentyna	40,8
Irlandia	40,6
Kazachstan	40,3
Australia	39,8
Holandia	39,1
Paragwaj	38,8
Mongolia	38,7
Rosja	38,3
Seszele	38,2
Izrael	37,1
Słowacja	36,8
Korea Północna	36,7
Andora	36,3
Chorwacja	36,1
USA	36,1
Nowa Zelandia	35,7
Cypr	35,5
Rumunia	34,7
Estonia	34,4
Polska	33,9
Łotwa	33,8
Francja	33,4
Słowenia	33,3
Węgry	33,0
Mołdawia	32,5
Wielka Brytania	31,7
Chile	31,7
Armenia	31,2
Azerbejdżan	30,9
Arabia Saudyjska	30,8
Saint Kitts i Nevis	30,3
Ukraina	29,9
Luksemburg	29,9
Barbados	29,7
Macedonia Północna	29,6
Zjednoczone Emiraty Arabskie	29,1
Serbia	28,4
Uzbekistan	28,0
Czarnogóra	27,5
Kostaryka	26,4
Liban	26,2
Japonia	26,1
Singapur	26,0
Meksyk	25,6
Chiny	25,2
Korea Południowa	25,2
Jordania	25,1
Katar	25,0
Kanada	25,0
Kolumbia	24,5
Bośnia i Hercegowina	23,2
Malezja	23,2
Ekwador	23,1
Kuwejt	22,9
Dominikana	22,3
Turcja	21,7
Malediwy	21,6
Libia	21,6
Kirgistan	21,5
Turkmenistan	21,4
Brazylia	21,4
Tadżykistan	21,3
Oman	20,6
Brunei	19,1
Albania	18,8
Bahamy	18,5
Palau	17,8
Panama	17,3
Wenezuela	16,6
Peru	16,2
Eswatini	15,9
Salwador	15,5
Iran	15,1
Surinam	14,8
Gujana	14,0
Wyspy Cooka	13,5
Grenada	13,1
Tunezja	12,9
Gwatemala	12,8
Boliwia	12,7
Tuvalu	12,6
Nauru	12,5
Mauritius	12,0
Sri Lanka	11,9
Syria	11,9
Dominika	11,2
Pakistan	10,8
Belize	10,8
Irak	10,1
Tonga	10,1
Algieria	9,9
Mikronezja	9,6
Tajlandia	9,3
Nepal	8,7
Bahrajn	8,4
Wietnam	8,3
Fidżi	8,1
Republika Południowej Afryki	8,1
Filipiny	7,9
Timor Wschodni	7,7
Mjanma	7,5
Maroko	7,3
Indie	7,3
Indonezja	6,9
Egipt	6,8
Bangladesz	6,7
Nikaragua	6,6
Saint Lucia	6,5
Bhutan	5,5
Jamajka	5,5
Samoa	5,5
Namibia	5,4
Honduras	4,9
Wyspy Świętego Tomasza i Książęca	4,9
Gabon	4,8
Komory	4,4
Nigeria	3,9
Botswana	3,8
Laos	3,3
Jemen	2,9
Sudan	2,6
Zambia	2,6
Afganistan	2,5
Angola	2,4
Haiti	2,4
Mauretania	2,4
Kambodża	2,1
Gwinea Bissau	2,1
Benin	2,0
Mali	1,9
Wyspy Salomona	1,9
Demokratyczna Republika Konga	1,9
Liberia	1,8
Wybrzeże Kości Słoniowej	1,8
Kongo	1,7
Uganda	1,7
Zimbabwe	1,7
Vanuatu	1,6
Lesotho	1,5
Burkina Faso	1,5
Gwinea Równikowa	1,4
Ghana	1,4
Kamerun	1,3
Tanzania	1,3
Senegal	1,3
Rwanda	1,2
Etiopia	1,1
Kenia	1,0
Gambia	1,0
Czad	0,9
Togo	0,8
Mozambik	0,8
Erytrea	0,7
Burundi	0,6
Papua-Nowa Gwinea	0,6
Malawi	0,5
Sudan Południowy	0,4
Sierra Leone	0,4
Niger	0,2
Gwinea	0,2
Republika Środkowoafrykańska	0,2

Czy więcej lekarzy oznacza lepszą opiekę zdrowotną?

Choć liczba lekarzy jest kluczowym wskaźnikiem dostępności opieki zdrowotnej, nie zawsze przekłada się na jakość leczenia. Równie ważne są infrastruktura medyczna, system finansowania służby zdrowia oraz efektywność organizacji pracy lekarzy.

Doskonałym przykładem są Stany Zjednoczone, gdzie pomimo relatywnie niewielkiej liczby lekarzy na mieszkańca, system ochrony zdrowia jest jednym z najlepiej rozwiniętych na świecie. Z kolei Grecja, choć ma stosunkowo wielu lekarzy, boryka się z problemami organizacyjnymi w służbie zdrowia.

Zestawienie WHO pokazuje ogromne różnice w dostępie do lekarzy na świecie. Kuba, Monako i Szwecja to liderzy w tej dziedzinie, podczas gdy kraje afrykańskie i niektóre azjatyckie wciąż mierzą się z dramatycznym brakiem kadr medycznych. Polska odstaje mocno od innych krajów europejskich i wciąż ma sporo do nadrobienia, jeśli chodzi o liczbę lekarzy.

Czy te różnice będą się zmniejszać? To zależy od polityki zdrowotnej poszczególnych państw i globalnych trendów migracyjnych wśród lekarzy. Jedno jest pewne – nierówności w dostępie do opieki zdrowotnej to jedno z największych wyzwań współczesnego świata.

Termin „lekarze” w zestawieniu WHO obejmuje zarówno lekarzy ogólnych, specjalistów, jak i innych medyków, których definicja zależy od danego kraju. W niektórych państwach oznacza to wyłącznie praktykujących lekarzy, w innych – wszystkich zarejestrowanych.

Image by Freepic