Opady atmosferyczne w Polsce i na świecie. Gdzie pada najwięcej?

Opady atmosferyczne odgrywają kluczową rolę w obiegu wody w przyrodzie i stanowią jeden z najważniejszych czynników wpływających na klimat i środowisko naturalne. Ich zmienność ma istotny wpływ na rolnictwo, dostęp do wody oraz stabilność środowiska. Ile wynoszą średnioroczne opady w Polsce i gdzie na świecie pada najwięcej?

Opady atmosferyczne w Polsce

Ile deszczu, śniegu, gradu pada w Polsce?

Polska to kraina o kapryśnym usposobieniu, jeśli chodzi o pogodę. Raz słońce grzeje niczym na Karaibach, a innym razem deszcz leje jak z cebra. Klimat w Polsce jest umiarkowany ciepły przejściowy, co oznacza, że temperatury zmieniają się w zależności od pory roku. A opady? Te są niczym pudełko czekoladek - nigdy nie wiadomo, na co trafisz.

W Polsce średniorocznie spada od 500 do 800 mm deszczu, śniegu i pozostałych opadów atmosferycznych, ale to tylko statystyki. Na południu i w górach leje obficiej, niczym z konewki, a na wschodzie kraju jest bardziej sucho. Ostatnie 10 lat to prawdziwa deszczowa karuzela. W 2017 roku woda lała się z nieba jak szalona, a w 2015 roku polska ziemia aż się prosiła o kroplę deszczu.

Suma opadów w Polsce

Obszarowo uśredniona suma opadów atmosferycznych w Polsce w ostatnich 10 latach na podstawie danych Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej wynosiła:

• 2014: 607,2 mm
• 2015: 489,2 mm
• 2016: 672,6 mm
• 2017: 739,8 mm
• 2018: 493,4 mm
• 2019: 573,3 mm
• 2020: 645,4 mm
• 2021: 627,4 mm
• 2022: 534,4 mm
• 2023: 656,2 mm

Istnieje znacząca zmienność w ilości opadów rocznie. Na przykład, w 2017 roku odnotowano najwyższą sumę opadu w badanym okresie - 739,8 mm, podczas gdy w 2015 roku było to zaledwie 489,2 mm.

Uśrednione sumy opadów w Polsce w ostatnich latach;
Opracowanie ciekawestatystyki.pl na podstawie danych IMGW

Konsekwencje zmienności w opadach atmosferycznych

Zmienność w opadach atmosferycznych może mieć różnorodne konsekwencje dla społeczeństwa i środowiska:

• Rolnictwo: Wahania w opadach mogą wpływać na plony upraw, dostęp do wody irygacyjnej oraz na ogólną wydajność rolnictwa.
• Infrastruktura: Ekstremalne opady mogą prowadzić do powodzi, osunięć ziemi oraz uszkodzeń infrastruktury.
• Ekosystemy: Zmiany w ilości opadów mogą wpływać na strukturę i funkcjonowanie ekosystemów, zwłaszcza wodnych i leśnych.

Największe opady atmosferyczne w Europie

W 2022 roku największe obszarowo uśrednione sumy opadu atmosferycznego w Europie zaobserwowano na terenie państw:

1. Islandia 1 288 mm
2. Irlandia 1 153 mm
3. Słowenia 1 138 mm
4. Wielka Brytania 1 124 mm
5. Chorwacja 1 113 mm
6. Czarnogóra 1 095 mm
7. Norwegia 1 093 mm
8. Szwajcaria 1 054 mm
9. Bośnia i Hercegowina 1 028 mm
10. Albania 974 mm

Kraje w Europie z największą średnią obszarową sumą opadów;
Opracowanie ciekawestatystyki.pl na podstawie danych FAO

W Europie liderem pod względem opadów jest Islandia (1288 mm), wyprzedzając Irlandię (1153 mm), Słowenię (1138 mm) i Wielką Brytanię (1124 mm). Polska, z roczną sumą opadów 534 mm, znalazła się w drugiej połowie zestawienia, plasując się poniżej średniej światowej (około 800 mm). No cóż, musimy się pogodzić z tym, że nasz kraj nie jest tropikalnym rajem, ale przynajmniej mamy cztery pory roku i możemy podziwiać deszcz w różnych odsłonach!

Opady atmosferyczne na świecie

Gdzie na świecie pada najwięcej?

Wyobraź sobie planetę, gdzie deszcz leje niczym z cebra w niektórych miejscach, a w innych słońce praży niemiłosiernie. Tak właśnie wygląda Ziemia - planeta pełna deszczowych kontrastów! W skali globalnej, opady atmosferyczne nie są równomiernie rozłożone. Istnieją obszary na świecie, gdzie opady są bardzo wysokie, podczas gdy inne regiony doświadczają długich okresów suszy.

Najwięcej opadów na świecie notuje się w strefie równikowej, zwanej również strefą równikową wilgotną. Obszar ten obejmuje pas wokół równika, gdzie występują gęste lasy tropikalne i wieczna wilgotność. Tutaj roczne opady obszarowe mogą przekraczać 3000 mm, a wilgotność powietrza jest tak wysoka, że można by wyciskać z niego wodę.

W 2022 roku najwięcej opadów odnotowano w Mikronezji, Palau i Fidżi. Te kraje leżą w strefie równikowej, gdzie obfite i regularne opady są normą przez cały rok. Te równikowe raje mokną, chłonąc niczym gąbki ok. 4000 mm deszczu rocznie. Tam parasol to nie dodatek, a niezbędny element garderoby, a kalosze to obowiązkowe obuwie!

Inne regiony o wysokich opadach to obszary podzwrotnikowe, w tym niektóre obszary Azji Południowo-Wschodniej, Ameryki Południowej (zwłaszcza region Amazonii) oraz Afryki Środkowej i Zachodniej.

Ranking TOP-20 państw na świecie pod względem największej obszarowo uśrednionej sumie opadów w 2022 roku, czyli lista miejsc, gdzie deszcz pada najczęściej i najobficiej na świecie:

1. Mikronezja 4 761 mm
2. Palau 4 334 mm
3. Fidżi 3 794 mm
4. Malezja 3 485 mm
5. Wyspy Salomona 3 184 mm
6. Indonezja 3 149 mm
7. Papua Nowa Gwinea 3 133 mm
8. Filipiny 3 069 mm
9. Wyspy Marshalla 3 011 mm
10. Singapur 2 895 mm
11. Kolumbia 2 856 mm
12. Vanuatu 2 832 mm
13. Kostaryka 2 791 mm
14. Surinam 2 782 mm
15. Belize 2 715 mm
16. Samoa Amerykańskie 2 670 mm
17. Saint Vincent i Grenadyny 2 601 mm
18. Trynidad i Tobago 2 502 mm
19. Gwinea Równikowa 2 438 mm
20. Komory 2 388 mm

Obszary na świecie, gdzie pada najmniej

Z kolei obszary o niskich opadach to głównie obszary pustynne, takie jak Sahara, pustynie Australii czy pustynie w Ameryce Północnej. Tam słońce praży niemiłosiernie, a opady są tak rzadkie, że można by je policzyć na palcach jednej ręki.

Najniższe opady atmosferyczne notuje się w krajach o charakterze pustynnym. Na przykład w Zjednoczonych Emiratach Arabskich, Bahrajnie czy Katarze opady nie przekraczają nawet 100 mm rocznie.

Suma rocznych opadów w poszczególnych krajach świata

W analizie danych z 2022 roku dotyczących obszarowo uśrednionej rocznej sumy opadu atmosferycznego w milimetrach (mm) w poszczególnych krajach, można zaobserwować znaczące zróżnicowanie ilości opadów na całym świecie.

Kraj	Roczna obszarowa suma opadów [mm]
Mikronezja	4 761
Palau	4 334
Fidżi	3 794
Malezja	3 485
Wyspy Salomona	3 184
Indonezja	3 149
Papua Nowa Gwinea	3 133
Filipiny	3 069
Wyspy Marshalla	3 011
Singapur	2 895
Kolumbia	2 856
Vanuatu	2 832
Kostaryka	2 791
Surinam	2 782
Belize	2 715
Samoa Amerykańskie	2 670
Saint Vincent i Grenadyny	2 601
Trynidad i Tobago	2 502
Gwinea Równikowa	2 438
Komory	2 388
Panama	2 351
Malediwy	2 276
Kambodża	2 148
Myanmar	2 061
Laos	2 038
Mariany Północne	2 036
Mauritius	2 021
Wenezuela	2 011
Saint Lucia	1 988
Portoryko	1 973
Sri Lanka	1 838
Bangladesz	1 762
Wietnam	1 752
Salwador	1 735
Gabon	1 734
DR Konga	1 673
Kamerun	1 658
Japonia	1 606
Jamajka	1 566
Wyspy Owcze	1 558
Barbados	1 504
Kajmany	1 451
Republika Środkowoafrykańska	1 410
Uganda	1 407
Wybrzeże Kości Słoniowej	1 397
Burundi	1 350
Indie	1 299
Islandia	1 288
Korea Północna	1 257
Kiribati	1 238
Peru	1 235
Ghana	1 231
Polinezja Francuska	1 227
Malawi	1 227
Korea Południowa	1 221
Irlandia	1 153
Wyspy Dziewicze	1 150
Mozambik	1 142
Słowenia	1 138
Wielka Brytania	1 124
Chorwacja	1 113
Czarnogóra	1 095
Norwegia	1 093
Angola	1 058
Szwajcaria	1 054
Zambia	1 034
Bośnia i Hercegowina	1 028
Urugwaj	998
Saint Kitts i Nevis	994
Gruzja	989
Albania	974
Antigua i Barbuda	965
Paragwaj	958
Austria	949
Burkina Faso	941
Kenia	934
Etiopia	923
Portugalia	844
Holandia	821
Chile	820
Suazi	814
Tadżykistan	753
Belgia	749
Meksyk	748
Andora	730
Stany Zjednoczone	709
Białoruś	688
Dania	667
Liban	656
Litwa	656
Słowacja	649
Francja	645
Łotwa	639
Luksemburg	637
Czechy	634
Macedonia Północna	619
Niemcy	613
Szwecja	604
Włochy	601
Chiny	600
Estonia	591
Finlandia	589
Ukraina	556
Monako	552
Hiszpania	551
Grecja	549
Kanada	537
Turcja	537
Bułgaria	536
Polska	534
Australia	532
RPA	515
Kirgistan	512
Rumunia	512
Węgry	503
Rosja	500
Cypr	498
Grenlandia	497
Argentyna	480
Armenia	456
Azerbejdżan	456
Pakistan	443
Aruba	421
Malta	393
Mali	386
Czad	372
Mołdawia	371
Erytrea	349
Izrael	338
Somalia	331
Sudan	313
Afganistan	301
Namibia	281
Syria	279
Maroko	261
Kazachstan	254
Uzbekistan	231
Wyspy Zielonego Przylądka	205
Mongolia	194
Jemen	191
Iran	174
Irak	160
Turkmenistan	147
Mauretania	138
Tunezja	138
Jordania	136
Kuwejt	87
Bahrajn	73
Katar	60
Zjednoczone Emiraty Arabskie	59
Algieria	58
Oman	55
Egipt	23

Opady atmosferyczne to ogół ciekłych lub stałych produktów kondensacji pary wodnej spadających z chmur na powierzchnię Ziemi. Innymi słowy, są to wszelkie formy wody, która spada z nieba, takie jak deszcz, śnieg, grad, krupy śnieżne czy mżawka.

Image by prostooleh on Freepik

Co o tym myślisz? Zostaw reakcję i komentarz.