Ile ziemniaków zjadają Polacy? Kto spożywa ich najwięcej?

• Polacy są jednymi z największych konsumentów ziemniaków na świecie.
• Przeciętny Polak spożywa aż 100 kg ziemniaków rocznie.
• Tak wysoka konsumpcja związana jest z długą tradycją upraw ziemniaków w Polsce oraz ich wszechstronnym zastosowaniem w kuchni.
• Najwięcej ziemniaków na świecie zjadają Białorusini.

Ile ziemniaków zjadają Polacy?

Zacznijmy od konkretów: przeciętny Polak zjada rocznie około 100 kilogramów ziemniaków. To pokazuje, jak istotną rolę odgrywają ziemniaki w polskiej diecie. Ziemniaki są obecne na polskich stołach w różnych formach – od tradycyjnych gotowanych ziemniaków, przez placki ziemniaczane, aż po różnorodne zapiekanki i kluski.

W ciągu ostatnich kilku dekad konsumpcja ziemniaków w Polsce uległa znaczącym zmianom. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego, spożycie ziemniaków w Polsce na przestrzeni lat maleje. W latach 50. i 60. XX wieku ziemniaki były podstawowym składnikiem diety większości Polaków. Jednak wraz z rozwojem gospodarki i wzrostem dostępności innych produktów spożywczych, takich jak ryż czy makarony, konsumpcja ziemniaków zaczęła stopniowo maleć. W latach 70. przeciętny Polak spożywał około 130 kg ziemniaków rocznie, podczas gdy obecnie jest to około 100 kg rocznie.

Zmniejszenie konsumpcji ziemniaków w Polsce można przypisać zmianom stylu życia, większej dostępności różnorodnych produktów spożywczych oraz wzrostowi świadomości zdrowotnej, który skłania do ograniczania spożycia produktów o wysokim indeksie glikemicznym.

Konsumpcja ziemniaków w Europie i na świecie

Analizując dane Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO), możemy zauważyć wyraźne różnice regionalne w spożyciu ziemniaków. Kraje Europy Wschodniej i Środkowej, takie jak Białoruś, Ukraina, Polska czy Rosja, tradycyjnie charakteryzują się wysoką konsumpcją tych bulwiastych warzyw. Z kolei w krajach Europy Zachodniej, choć ziemniaki są popularne, ich spożycie jest nieco niższe. Dla porównania, w Niemczech spożycie ziemniaków wynosi 67 kg na osobę rocznie, a w Wielkiej Brytanii 66 kg. Inne kraje europejskie, takie jak Francja (51 kg) i Hiszpania (58 kg), również spożywają znacznie mniej ziemniaków niż Polska.

Ziemniak w polskiej kuchni to prawdziwy kameleon. Może być smażony, pieczony, gotowany, grillowany, a nawet duszony. Możemy je podać z koperkiem, okraszone cebulką, w formie frytek, placków czy w klasycznym puree. Warto dodać, że ziemniaki są też częstym składnikiem potraw takich jak pyzy, kluski śląskie, kopytka czy kartacze. Ktoś mógłby powiedzieć, że w polskiej kuchni ziemniak to król – a może nawet i cesarz!

Spożycie ziemniaków w Europie; opracowanie ciekawestatystyki.pl na podstawie danych FAO

Interesujące jest również porównanie konsumpcji w Ameryce Południowej (np. Boliwia, Peru, Chile) oraz w niektórych krajach azjatyckich (np. Kazachstan, Kirgistan), gdzie ziemniak również odgrywa ważną rolę w diecie. Na przykład w Peru, skąd pochodzi ziemniak, roczne spożycie wynosi 92 kg na osobę, co jest stosunkowo wysokim wynikiem na tle innych krajów regionu, ale niższym niż w Polsce.

Spożycie ziemniaków w Polsce jest znacznie wyższe niż w krajach takich jak Stany Zjednoczone (49 kg) czy Chiny (47 kg), które mimo to są największymi producentami ziemniaków na świecie. To pokazuje, że choć te kraje mają dużą produkcję, same konsumują znacznie mniej ziemniaków per capita, co może być wynikiem bardziej zróżnicowanej diety oraz innych preferencji żywieniowych.

Spożycie ziemniaków na świecie:

Lp.	Kraj	Roczne spożycie ziemniaków na osobę [kg]
1	Białoruś	170,46
2	Ukraina	126,01
3	Kazachstan	107,46
4	Kirgistan	104,88
5	Polska	100,41
6	Boliwia	99,99
7	Rumunia	99,59
8	Holandia	93,38
9	Peru	92,10
10	Bośnia i Hercegowina	91,81
11	Belgia	89,20
12	Rosja	87,16
13	Uzbekistan	86,16
14	Nepal	86,00
15	Łotwa	83,46
16	Azerbejdżan	82,14
17	Liban	74,25
18	Kanada	68,19
19	Mongolia	67,84
20	Kolumbia	67,70
21	Niemcy	67,10
22	Wielka Brytania	66,23
23	Dania	64,48
24	Algieria	64,18
25	Ruanda	63,52
26	Finlandia	63,23
27	Lesotho	61,99
28	Estonia	61,86
29	Armenia	61,12
30	Irlandia	60,68
31	Macedonia Północna	60,53
32	Czechy	59,36
33	Portugalia	58,49
34	Hiszpania	58,44
35	Szwecja	56,76
36	Austria	56,03
37	Chile	55,06
38	Norwegia	54,90
39	Bangladesz	54,43
40	Słowacja	51,28
41	Francja	50,97
42	Litwa	50,96
43	Grecja	49,55
44	Nowa Zelandia	48,87
45	Stany Zjednoczone	48,57
46	Chiny	47,24
47	Szwajcaria	46,84
48	Gruzja	46,63
49	Albania	46,03
50	Słowenia	45,90
51	Iran	45,61
52	Mołdawia	45,20
53	Australia	44,71
54	Argentyna	44,63
55	Serbia	43,57
56	Tadżykistan	41,10
57	Chorwacja	39,83
58	Włochy	37,44
59	Maroko	37,34
60	Kuwejt	37,12
61	Barbados	36,40
62	Malawi	34,50
63	Węgry	33,50
64	RPA	32,52
65	Syria	31,80
66	Luksemburg	31,54
67	Turkmenistan	31,26
68	Izrael	31,23
69	Czarnogóra	30,60
70	Egipt	29,73
71	Kenia	29,41
72	Islandia	29,09
73	Tunezja	28,97
74	Trynidad i Tobago	28,94
75	Katar	28,72
76	Malta	28,41
77	Urugwaj	27,82
78	Gwatemala	27,40
79	Libia	25,56
80	Bułgaria	25,55
81	Indie	24,95
82	Fidżi	24,47
83	Bhutan	24,11
84	Polinezja Francuska	23,54
85	Irak	23,50
86	Oman	23,47
87	Ekwador	23,09
88	Bahrajn	22,92
89	Mauritius	22,76
90	Afganistan	21,57
91	Republika Zielonego Przylądka	20,97
92	Seszele	20,30
93	Nowa Kaledonia	19,70
94	Brazylia	19,66
95	Arabia Saudyjska	19,14
96	Jordania	18,08
97	Japonia	17,73
98	Emiraty Arabskie	17,68
99	Belize	15,64
100	Pakistan	15,40
101	Meksyk	15,10
102	Malezja	14,98
103	Gujana	14,95
104	Eswatini	14,67
105	Saint Kitts i Nevis	14,65
106	Cypr	14,50
107	Burundi	14,41
108	Dżibuti	14,02
109	Namibia	13,97
110	Korea Północna	13,57
111	Wenezuela	13,48
112	Tanzania	13,26
113	Korea Południowa	12,76
114	Botswana	12,64
115	Surinam	12,63
116	Saint Lucia	12,47
117	Salwador	11,80
118	Kostaryka	11,80
119	Kuba	11,54
120	Grenada	11,14
121	Makau	10,61
122	Malediwy	10,31
123	Republika Dominikany	10,29
124	Panama	10,08
125	Sri Lanka	10,05
126	Antigua i Barbuda	9,89
127	Angola	9,74
128	Dominika	9,38
129	Mozambik	9,32
130	Mauretania	8,64
131	Mali	8,54
132	Samoa	8,38
133	Nikaragua	7,89
134	Bahamy	7,78
135	Myanmar	7,72
136	Saint Vincent i Grenadyny	7,72
137	Etiopia	7,70
138	Kamerun	7,49
139	Senegal	7,31
140	Paragwaj	7,22
141	Hongkong	6,95
142	Jamajka	6,94
143	Jemen	6,48
144	Nauru	6,07
145	Tajwan	5,40
146	Madagaskar	5,30
147	Gwinea	5,29
148	Sudan	5,07
149	Honduras	4,83
150	Nigeria	4,52
151	Zambia	4,35
152	Indonezja	4,30
153	Uganda	3,83
154	Wietnam	3,61
155	Tajlandia	3,54
156	Niger	3,44
157	Filipiny	3,20
158	Haiti	3,13
159	Vanuatu	2,74
160	Burkina Faso	2,25
161	Czad	2,01
162	Komory	1,68
163	Wyspy Świętego Tomasza i Książęca	1,66
164	Gambia	1,38
165	Zimbabwe	1,30
166	Gabon	1,26
167	Kiribati	1,08
168	Demokratyczna Republika Konga	0,95
169	Papua-Nowa Gwinea	0,74
170	Laos	0,65
171	Wybrzeże Kości Słoniowej	0,47
172	Togo	0,40
173	Liberia	0,39
174	Benin	0,36
175	Sierra Leone	0,30
176	Ghana	0,17
177	Kambodża	0,16
178	Wyspy Salomona	0,16
179	Republika Środkowoafrykańska	0,14
180	Sudan Południowy	0,08
181	Mikronezja	0,03

Najniższe spożycie ziemniaków

Na drugim końcu skali znajdują się kraje, w których ziemniaki odgrywają marginalną rolę w diecie. W takich miejscach jak Ghana, Kambodża czy Wyspy Salomona, spożycie ziemniaków jest znikome – poniżej 0,2 kg na osobę rocznie. W tych regionach główne źródła węglowodanów stanowią inne produkty, takie jak ryż, maniok czy bataty, co wynika z warunków klimatycznych i historycznych nawyków żywieniowych.

Czynniki wpływające na konsumpcję ziemniaków

Na różnice w spożyciu ziemniaków na świecie wpływa wiele czynników, takich jak:

• Tradycje kulinarne: W krajach, gdzie ziemniaki są od wieków podstawą diety, ich konsumpcja jest zwykle wyższa.
• Dostępność: W regionach, gdzie uprawa ziemniaków jest łatwa i opłacalna, ich cena jest niższa, co wpływa na zwiększenie konsumpcji.
• Klimat: W chłodniejszych regionach ziemniaki są łatwiejsze w uprawie, co przekłada się na ich większą dostępność.
• Zróżnicowanie diety: W krajach z bogatą tradycją kulinarną, gdzie dostępnych jest wiele innych produktów, konsumpcja ziemniaków może być niższa.
• Poziom życia: W krajach o wyższym poziomie życia, gdzie ludzie mają większy wybór produktów, konsumpcja ziemniaków może być niższa.

Dlaczego tak bardzo lubimy ziemniaki?

Powodów może być wiele. Po pierwsze, ziemniaki są tanie i łatwo dostępne. Po drugie, mają neutralny smak, co oznacza, że można je łączyć z niemal każdym daniem. Po trzecie, w Polsce po prostu przyzwyczailiśmy się do ziemniaków – są dla nas symbolem domowego ciepła i tradycyjnego obiadu. A może to po prostu dlatego, że w dzieciństwie nasze babcie i mamy karmiły nas ziemniaczanymi rarytasami, a te smaki zostają z nami na zawsze?

Czy ziemniaki to przyszłość?

Na koniec warto zastanowić się, czy ziemniaki mają przyszłość w polskiej kuchni. Może i świat zmierza ku awokado na tostach i egzotycznym superfoods, ale w Polsce ziemniak trzyma się mocno.

Ziemniaki to nie tylko jedzenie – to część naszej kultury, to wspomnienia z dzieciństwa i coś, co nas łączy. Więc następnym razem, kiedy usiądziesz do talerza gorącego puree z ziemniaków, pamiętaj, że jesteś częścią wielkiej, ziemniaczanej historii!

Mimo spadku spożycia, ziemniaki raczej nie znikną z polskich stołów. Rosnące zainteresowanie zdrową żywnością oraz powrotem do korzeni kulinarnych może przyczynić się do ponownego wzrostu popularności ziemniaków, szczególnie w ich mniej przetworzonej formie.

Smacznego!

Image by freepik