Dzietność to ważny wskaźnik demograficzny, który odzwierciedla liczbę urodzeń żywych przypadających na kobietę w wieku rozrodczym. Przyjmuje się, że współczynnik dzietności na poziomie 2,1 zapewnia prostą zastępowalność pokoleń, czyli utrzymanie się stałej liczby ludności w danym kraju. Dzietność stanowi istotny element demografii, wpływając zarówno na kształtowanie struktury społeczeństwa, jak i na jego przyszłość. Ile wynosi współczynnik dzietności kobiet w Polsce i jak kształtuje się na tle pozostałych europejskich krajów?
- Wskaźnik dzietności w Polsce z roku na rok spada i wynosi 1,33.
- Polska znajduje się wśród europejskich krajów z niskimi wskaźnikami dzietności.
- Polska nie jest wyjątkiem - współczesna Europa zmaga się z wyzwaniem demograficznym, które ma wpływ na przyszłość regionu - spadającą dzietnością kobiet.
- Współczynnik dzietności w Unii Europejskiej wyniósł 1,53 żywych urodzeń na kobietę.
- Najwyższą dzietność w Unii Europejskiej miała Francja (1,84), następnie Czechy (1,83), Rumunia (1,81) i Irlandia (1,78).
- Z kolei najniższe współczynniki dzietności odnotowano na Malcie (1,13), Hiszpanii (1,19), we Włoszech (1,25) i w Polsce (1,33).
Dzietność kobiet w Polsce
Wskaźnik dzietności kobiet w Polsce w 2021 roku wynosił 1,33. Oznacza to, że na 1 000 kobiet w wieku rozrodczym urodziło się 1 330 dzieci. Jest to wynik o 0,06 niższy niż w 2020 roku oraz znacznie poniżej poziomu zastępowalności pokoleń, który wynosi 2,1.
W Polsce współczynnik dzietności jest od wielu lat jednym z najniższych w Europie. Jest to spowodowane wieloma czynnikami, w tym:
- rosnącą aktywnością zawodową kobiet
- zmianami w kulturze i obyczajach
- trudną sytuacją ekonomiczną wielu rodzin
 |
| Dzietność kobiet w Polsce; opracowanie ciekawestatystyki.pl na podstawie danych Eurostat |
W ciągu ostatnich 30 lat dzietność w Polsce spadła o ponad jedną trzecią. Na początku lat 90. współczynnik dzietności wynosił 2,07. Obecny poziom dzietności w Polsce stanowi poważne wyzwanie dla rozwoju demograficznego kraju. Może prowadzić do starzenia się społeczeństwa, spadku liczby ludności i wzrostu presji na system emerytalny.
Współczynnik dzietności w Europie
Porównując Polskę do innych krajów europejskich, można zauważyć znaczne zróżnicowanie w poziomach dzietności. Najwyższy wskaźnik dzietności w Europie notuje się w Gruzji, gdzie wynosi on aż 1,98 (również poniżej poziomu zastępowalności pokoleń!). Kolejne miejsca zajmują Turcja (1,88) i Francja (1,84). Te kraje charakteryzują się wyższym poziomem dzietności, który może mieć wpływ na ich struktury społeczne i ekonomiczne w przyszłości.
Z drugiej strony, kraje o najniższym poziomie dzietności w Europie to m.in. Malta, Ukraina, Hiszpania i Włochy, gdzie wskaźniki dzietności są niższe niż 1,3. Warto zwrócić uwagę, że te kraje często borykają się z wyzwaniami związanymi ze starzeniem się populacji i spadkiem dzietności, co może mieć wpływ na ich gospodarki i systemy opieki społecznej w przyszłości.
 |
| Dzietność kobiet w Europie; opracowanie ciekawestatystyki.pl na podstawie danych Eurostat |
Znaczenie poziomu dzietności
Dlaczego poziom dzietności jest istotny? Wysoki wskaźnik dzietności wpływa na wzrost populacji, co może stanowić wyzwanie z punktu widzenia zasobów naturalnych i środowiska. Z drugiej strony, niski wskaźnik dzietności może prowadzić do starzenia się społeczeństwa, co niesie ze sobą konsekwencje dla systemów opieki zdrowotnej i emerytalnej.
Szacuje się, że w najbliższych latach dzietność w Polsce będzie nadal spadać. Oznacza to, że w przyszłości populacja Polski będzie się kurczyć, a społeczeństwo będzie się starzeć.
Aby temu zapobiec, konieczne jest podjęcie działań, które zachęcą kobiety do posiadania więcej dzieci. Do takich działań należą przede wszystkim działania na rzecz poprawy sytuacji ekonomicznej rodzin oraz zmiana kulturowych i społecznych norm dotyczących roli kobiety w społeczeństwie.
Polska na tle innych krajów Europy wyróżnia się stosunkowo wysokim poziomem wsparcia dla rodzin. Istnieje szereg programów socjalnych, takich jak Rodzina 800+, Maluch+, Rodzina 3+, czy Dobry Start. Mimo to, wskaźnik dzietności pozostaje niski.
Ważne jest, aby zwrócić uwagę na potrzeby kobiet. Należy zapewnić im łatwiejszy dostęp do opieki nad dziećmi, elastyczne formy zatrudnienia oraz możliwość godzenia życia zawodowego z rodzinnym.
Zwiększenie dzietności to wyzwanie, które wymaga wspólnego wysiłku rządu, przedsiębiorstw i całego społeczeństwa. Tylko dzięki kompleksowym działaniom uda się odwrócić niepokojące trendy demograficzne w Polsce i Europie.
